Χωροταξικό Σχέδιο ΠεριφέρειαςΣτερεάς Ελλάδας

Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια 

Η Θέση και η Ταυτότητα της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, σε άμεση γειτνίαση με την Μητρόπολη της Αθήνας καταλαμβάνει ένα εδαφικά κρίσιμο τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδος στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πάτρας, κυρίαρχων διεθνών πυλών της ελληνικής χερσονήσου αλλά και μεταξύ της Αθήνας και του αναδυόμενου βόρειο-δυτικού δίδυμου Ιωάννινα – Ηγουμενίτσα στον άξονα της Αδριατικής. Δυνατά σημεία της ταυτότητάς της στο διεθνή και ευρωπαϊκό περιφερειακό χώρο αποτελούν:

• Οι πολιτιστικοί πόροι της, με προεξάρχοντες το Διεθνή Αρχαιολογικό Χώρο των Δελφών, και τον συμβολικό χώρο των Θερμοπυλών, και η κοινή ιστορική παρουσία των επί μέρους τόπων της.
• η παραγωγική της εξειδίκευση στο δευτερογενή τομέα και η «πρωτιά» της στη μεταλλουργική βιομηχανία, ιδίως τη συνδεδεμένη με το βωξίτη και την παραγωγή αλουμινίου.
• τα μεγάλα φυσικά ορεινά οικοσυστήματα και τοπία της και οι ιδιότυποι θαλάσσιοι και νησιώτικοι χώροι της, που αποτελούν αποθέματα βιοποικιλότητας ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή εναλλακτικών μορφών ενέργειας και αναψυχής.

Η Στερεά Ελλάδα σε αριθμούς

Έκταση της Περιφέρειας (km2)	15.550	Διάρθρωση του ΑΕΠ (εκτ. 1997): Πρωτογενής τομέας Πρωτογενής τομέας Τριτογενής τομέας	18 % 46 % 36 %
Πληθυσμός (εκτίμηση 1994 ΕΣΥΕ)	639.335
Ενεργός πληθυσμός (εκτίμηση 1994)	185.415
Ποσοστό ανεργίας (εκτίμηση 1997)	12,8 %
ΑΕΠ της Περιφέρειας (1994) (δρχ)	955 δις.	Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις:	5 Νομοί
Ποσοστό ΑΕΠ της Χώρας	6,13 %	Τοπικές Αυτοδιοικήσεις:	91 Δήμοι. και 4 Κοιν
ΑΕΠ ανά κάτοικο ως % ΕΜΟ (1997)	64 %

Το ανάγλυφο και η μορφολογία. Η Στερεά Ελλάδα είναι η δεύτερη σε έκταση ελληνική περιφέρεια με 230 χλμ. μήκος και 95 χλμ. πλάτος. Αποτελούμενη από ηπειρωτικό και νησιωτικό τμήμα και ανοιχτή στο Αιγαίο Πέλαγος και το Ιόνιο Πέλαγος μέσω εσωτερικών θαλασσών και μεγάλου μήκους ακτών, η Περιφέρεια είναι εξαιρετικά πλούσια σε μορφολογία. Προσφέρει μία έτσι μεγάλη ποικιλία τοπίων : πεδιάδες, οροπέδια, μεγάλα δάση και υψηλές βουνοκορφές, ορεινές αγροτικές καλλιέργειες και βοσκότοπους, εσωτερικά και παραθαλάσσια νερά και ακτές.

Το κλίμα. Στις ευρεία κατοικημένες παραλιακές και πεδινές περιοχές το κλίμα είναι μεσογειακό με μέση ετήσια θερμοκρασία 18^ο Κελσίου. Στις ορεινές περιοχές το κλίμα είναι ψυχρό, με συχνές χιονοπτώσεις το χειμώνα και ευχάριστες θερμοκρασίες το καλοκαίρι.

Η Δημογραφία. Η πληθυσμιακή εξέλιξη της Στερεάς Ελλάδος εμφανίζεται σταθερά θετική μέχρι σήμερα. Η εκτίμηση είναι ότι θα συνεχίσει θετικά εξελισσόμενη χάριν της θετικής μετανάστευσης ενώ θα συνεχίσει να παρουσιάζει κάμψη στη φυσική εξέλιξη. Η αστικοποίηση θα συνεχίσει αυξανόμενη. Αυξανόμενη επίσης θα είναι τα επόμενα χρόνια η είσοδος των γυναικών και νέων στην αγορά εργασίας, τομέα στον οποίο μέχρι σήμερα εμφάνιζε μικρές επιδόσεις. Οι διαρθρωτικές αλλαγές στους παραγωγικούς τομείς, που μέχρι σήμερα τροφοδότησαν μια σημαντική ανεργία, την δεκαετία 2001-2011 αναμένεται να επιτρέψουν βελτιώσεις στην απασχόληση αλλά και την βελτίωση των δεξιοτήτων και των εξειδικεύσεων του ανθρώπινου δυναμικού.

Δίκτυα πόλεων και οικισμών. Παρ’ όλη την «αδύναμη» με τα σημερινά δεδομένα κρίσιμη μάζα τους, οι πόλεις και οι οικισμοί της επιμένουν να ζουν και να τροφοδοτούν στο μεγαλύτερο μέρος τον περιφερειακό χώρο με αστικές δομές. Εξαίρεση αποτελούν οι εξαιρετικά ορεινές περιοχές χωρίς δραστηριότητες. Οι πόλεις που έχουν τους κυρίαρχους κινητήριους ρόλους είναι:

• Η Λαμία και η Χαλκίδα, περιφερειακοί κόμβοι με 100.000 κατοίκους στην αστική περιοχή τους,
• Η Λιβαδειά, η Θήβα και η Άμφισσα-Ιτέα, κόμβοι με 20 000 έως 50 000 κατοίκους στην αστική περιοχή τους

Ιδιαίτερους ρόλους θα διαδραματίσουν το Καρπενήσι, αναδυόμενος πόλος αστικής διάχυσης στο υψηλό ορεινό δυτικό όγκο και οι νησιωτικές / παραλιακές παραδοσιακές μικρές πόλεις Ιστιαία-Λ.Αιδηψού, Αγ.Κων/νος-Καμένα Βούρλα, Αταλάντη-Λιβανάτες, Κύμη, Αλιβέρι και Κάρυστος. Εξειδικευμένα δίπολα στην εξορυκτική βιομηχανία και τη μεταλλουργία αποτελούν τα δίπολα Μαντούδι-Λίμνη και Δίστομο-Αντίκυρα.

ΧΑΡΤΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Το βιομηχανικό και μεταποιητικό δυναμικό. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος είναι πρώτη στην Ελλάδα από πλευράς παραγωγικότητας στον δευτερογενή τομέα, μαζί με την Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας (46% του περιφερειακού ΑΕΠ). Κατέχει πρωτεύουσα θέση στη μεταλλουργική βιομηχανία της χώρας. Χαρακτηρίζεται σαν η Περιφέρεια των μεγάλων εταιρειών και ομίλων, αφού το 16% των εταιρειών αυτών (70 εταιρείες) λειτουργούν στην Περιφέρεια. Μεταξύ αυτών τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας όπως ο όμιλος τσιμέντων ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, ο όμιλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ, ο όμιλος ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, ο όμιλος ΛΑΡΚΟ, ο όμιλος ΑΡΓΥΡΟΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ και ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ, ο όμιλος CHIPITA, ο όμιλος ΠΕΤΖΕΤΑΚΗΣ, ο όμιλος ΤΙΤΑΝ, η Ελληνική Βιομηχανία Οπλών κ.λ.π.

ΧΑΡΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ

Η προοπτική της αγροτικής παραγωγής. Κύριο χαρακτηριστικό του πρωτογενούς τομέα, για την Περιφέρεια, είναι η κτηνοτροφική καθετοποιημένη παραγωγή συγκεντρώνοντας μερικές από τις μεγαλύτερες μονάδες του κλάδου. Εντυπωσιακά ανερχόμενη δραστηριότητα είναι τα αλιεύματα και οι ιχθυοκαλλιέργειες.. Η φυτική παραγωγή της, που χαρακτηρίζεται από δυναμικές καλλιέργειες (βαμβάκι, καπνός, σιτηρά, ελιά, τομάτα), προσανατολίζεται αργά αλλά σταθερά, μέσα από διαρθρωτικές αναπροσαρμογές, σε νέα στρατηγική ολοκληρωμένης ανάπτυξης, στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ, περιορίζοντας, αντίστοιχα, τα παραδοσιακά μέτρα στήριξης του αγροτικού εισοδήματος.

ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑ-ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ 

 

& ΧΑΡΤΗΣ ΑΓΡΟΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ

 

Ο τριτογενής σε τροχιά ανάδειξης. Ο τριτογενής τομέας αποτελεί τον δυναμικά εξελισσόμενο τομέα της Περιφέρειας με μεγάλες δυνατότητες αύξησης της απασχόλησης και, κατ’ επέκταση, του Περιφερειακού ΑΕΠ, σε κλάδους όπως ο επιλεκτικός τουρισμός (ιαματικός, πολιτιστικός, χιονοδρομικός, φυσιολατρικός) και οι ευγενείς υπηρεσίες (επιτόπια έρευνα των μεγάλων βιομηχανικών συγκροτημάτων, βιομηχανικό design, περιβαλλοντική και οικολογική διαχείριση κλπ.)

Υποδομές αιχμής - Διεθνείς μεταφορές και Επικοινωνίες. Στην αρχή του 2000, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος διαθέτει μια ισχυρή μεταφορική υποδομή στην κατεύθυνση Αθήνα-Θεσσαλονίκη αφού διασχίζεται κατά μήκος τόσο από τον υπό ολοκλήρωση Διεθνή Αυτοκινητόδρομο Πάτρα-Αθήνα-Θεσ/νίκη (ΠΑΘΕ), όσο και από τη Διεθνή Σιδηροδρομική Γραμμή Αθήνα-Θεσ/νίκη, τμήματα του Διεθνούς Ευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔΜ).

Η διαπεριφερειακή μεταφορική της σύνδεση με τις γειτονικές της περιφέρειες και ισχυρά σημεία του ευρύτερου χώρου εξυπηρετείται από διαπεριφερειακούς οδικούς άξονες, είτε υπό βελτίωση είτε υπό προγραμματισμό αναβάθμισής τους σε διεθνείς διασυνδέσεις ΔΕΔΜ. Το μεταφορικό δίκτυο υποστηρίζεται από περιφερειακά λιμάνια και πορθμεία μικρής ακόμα δυναμικότητας αλλά με δυνατότητες αναβάθμισης. Το δίκτυο τηλεπικοινωνιών είναι επίσης υπό αναβάθμιση με καλές προοπτικές λόγω της κεντρικότητας της θέσης της. ΧΑΡΤΗΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Μεγάλες τεχνικές υποδομές υποστήριξης της παραγωγής.

Ενεργειακά δίκτυα: Τόσο τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και του φυσικού αερίου διασχίζουν την Περιφέρεια, προμηθεύοντας με την απαραίτητη ενέργεια ικανοποιητικά τις σημαντικότερες παραγωγικές περιοχές της.

Προμήθεια νερού: Η Περιφέρεια διαθέτει ικανοποιητικούς υδάτινους πόρους και έργα για την προμήθεια των δραστηριοτήτων της με την προϋπόθεση της ορθολογικής διαχείρισής τους, καθώς και της οριοθέτησης της σχέσης τους με τις ανάγκες της Αθηναϊκής κατανάλωσης. Εντονότερες είναι οι ανάγκες έργων υποδομής στο νησιωτικό νομό της Εύβοιας.

Η προσφορά υποδομών παραγωγικών δραστηριοτήτων

Βιομηχανικές Ζώνες: Η Περιφέρεια διαθέτει οργανωμένη ΒΙΠΕ με μικρά περιθώρια προσφοράς βιομηχανικών χώρων στην ευρύτερη περιοχή της Λαμίας αλλά και την μεγάλη «άτυπη ΒΙΠΕ» Οινοφύτων-Σχηματαρίου,περιοχή με υποδομές σε δίκτυα αλλά χωρίς οργάνωση και προσφορά γης στην ελεύθερη αγορά. Την υποστήριξη αλλά και αποσυμφόρηση των ζωνών αυτών θα αναλάβουν η προς ενεργοποίηση σχολάζουσα ΒΙΠΕ, στη Θίσβη και η νέα προτεινόμενη ΒΕΠΕ στον αγροτοβιομηχανικό χώρο του Άνω Ρου του Βοιωτικού Κηφισού.

Τουριστικές Ζώνες: Κύριες οργανωμένες τουριστικές ζώνες στην Περιφέρεια αποτελούν ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, και τα Χιονοδρομικά Κέντρα του Παρνασσού και Τυμφρηστού. Οι εγκαταστάσεις των Ιαματικών Πηγών στο Βόρειο Ευβοϊκό, Καμένα Βούρλα-Υπάτη-Λ.Αιδηψού-Υπάτη, είναι οι ζώνες με δυναμική προοπτική. Νέες εν δυνάμει ζώνες αποτελούν για εναλλακτικές μορφές τουρισμού τα μεγάλα φυσικά τοπία, κυρίως τα υψηλά ορεινά. Σημαντικό απόθεμα πολεοδομημένης γης για επενδύσεις σε παραθεριστική κατοικία υπάρχει στις ένθεν και ένθεν του Ευβοϊκού Κόλπου πλησίον της Αθήνας παράκτιες περιοχές.

Άξονες χωροταξικών παρεμβάσεων προς το 2011+

• Προώθηση της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας αναδεικνύοντας την «ενδιάμεση» θέσης της περιφέρειας, την ταυτότητά της και τους εξαγωγικούς χώρους και πόρους της
• Προώθηση εδαφικών συνεργιών και δικτυακής λειτουργίας και εταιρικότητας για την δημιουργία κρίσιμης σε όλα τα επίπεδα μάζας σ’ενα διαρκώς μεταβαλλόμενο χώρο
• Ανάδειξη ισχυρού αστικού συστήματος σε διαπεριφερειακό και ενδοπεριφερειακό επίπεδο. Η κοινωνία του επόμενου αιώνα θα είναι μια αστική κοινωνία.
• Προτεραιότητα σε υποδομές Ανώτατης Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας για κατοχύρωση της ανάδυσης αστικών πόλων διαπεριφερειακού μεγέθους και θα εξισορρόπηση των ασυμμετριών της αθηναϊκής επιρροής στην αστικοποίηση και την εξέλιξη της παραγωγής..
• Επιλογή της προστασίας της Φύσης και σύνδεσής της με τις νέες ανάγκες αναψυχής, ποιότητας ζωής και εναλλακτικής ανάπτυξης. Το φυσικό περιβάλλον θα είναι κάθε μέρα και περισσότερο παράγων ανάπτυξης

ΧΑΡΤΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΧΑΡΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ / ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

πηγή: http://www.minenv.gr/1/12/123/12315/g1231501.html

Για την ΕΕΤΕΜ Βοιωτίας

Το Γραφείο Τύπου 

Κορδοπάτης Σπύρος

Σανιδάς Χαράλαμπος

Φούφουλα Νίκη